Verantwoording nu onder de maat
Kijk eens bij de website rijksoverheid.nl, ga naar regering en klik op “Wat heeft het kabinet bereikt”. Daar staat niet wat het kabinet heeft bereikt, maar wat het kabinet heeft gedaan. Ik heb het gevoel dat het kabinet best veel heeft bereikt. Maar het staat er niet. Wat is er nu terecht gekomen van het regeerakkoord? Of gelooft niemand het als je resultaten meldt? Want bij verantwoording speelt het probleem, dat veel mensen niet geloven wat de overheid meldt. Zo is de veiligheid al jaren aan het verbeteren. Maar veel mensen geloven het niet.
Geloof hechten aan mensen zoals jezelf
Wereldwijd is er een trend te zien dat mensen meer geloof hechten aan “mensen zoals zijzelf” dan aan overheidsfunctionarissen (bron: trustbarometer). En hoewel partijen nogal veel aandacht hebben voor burgerparticipatie, echte inspraak en samen beslissen zie je heel weinig aandacht om burgers te betrekken bij verantwoording. Die aandacht is nu hard nodig!
Voor het onderwijs en woningcorporaties zijn visitaties bedacht. Daar kunnen burgers een rol in spelen door burgervisitaties te organiseren. Je kunt ook kijken naar de initiatieven van de G1000: het idee om 1000 burgers uit te loten en te laten bespreken wat op de beleidsagenda moet komen.
Burgerjury kijkt naar Kabinet
Keer dat eens om! Maak daar eens verantwoording van, loot een groep burgers en zorg dat er een representatieve groep komt die een jaar lang gaat kijken naar de resultaten die behaald zijn. In de VS en veel andere landen mogen burgerjury’s bekijken beoordelen of iemand schuldig is of niet. Dat lukt ook. Zij krijgen verschillende experts te spreken en kunnen vervolgens een afweging maken. Dat kan ook rond resultaten van onze overheid. Het zal interessante discussies opleveren en nuance en wijsheid terugbrengen in het debat over politiek.
Ik stel voor dat de partijen bij de onderhandelingen over een nieuwe regering ook afspraken maken over de verantwoording over de resultaten. Dat hoeft niet dagelijks. Als je elke dag op je horloge kijkt zie je weinig veranderen. Maar maak halverwege een burgerbalans op, een midterm review, van het kabinetsbeleid, schakel daarbij ons als bewoners, kiezers in om te kijken of er resultaten behaald worden.
Zo kunnen we weer vertrouwen opbouwen en zien of waar is wat ik geloof: dat het best goed gaat in Nederland en dat weinig landen beter bestuurd worden dan ons land.
Gepubliceerd in Trouw 16 maart 2017