Gaat het nog de goede kant op met toezicht? Hein Albeda schreef met Carry Bomhof een essay “Corporaties onder toezicht in 2020”. “De behandelmethode waar nu naar gegrepen wordt, is het verstevigen van het toezicht. We halen er nog een dokter bij, die een eigen diagnose stelt en extra pillen voorschrijft“. Hoewel de term proportioneel toezicht nog in zwang is, zijn er vraagtekens te stellen bij de invulling ervan. Want hoe gaat het nu?
Iedere corporatie moet er rekening mee houden dat er bij elk incident nieuwe gegevens geproduceerd moeten worden. Heeft een accountant iets niet gezien? Dan komen er nieuwe accountantsregels. Is een corporatie overladen met schulden? Dan komen er nieuwe regels om de schulden te monitoren. Het nadeel van streng toezicht is dat organisaties niet meer gaan voorkomen dat zaken fout gaan, maar zorgen dat de verantwoording goed geregeld is. De accountant moet het tekenen, de toezichthouder moet die informatie krijgen. Het doel is compliance geworden: als ze maar aan de regels hebben voldaan.
Bomhof en Albeda: “Het tegenovergestelde van een systeem dat kwetsbaar, breekbaar, gevoelig voor fouten is, is niet onkwetsbaar, maar is een systeem dat sterker wordt van fouten. Dat inzicht is van belang voor de corporatiesector: te zorgen dat het systeem niet kan omvallen door een fout, maar dat een fout niet al te grote schade veroorzaakt en dat de overblijvende delen van het systeem er sterker van worden. Daar zou een belangrijke rol voor het extern toezicht anno 2020 kunnen liggen.”
lees het prijswinnende essay voor VTW (pdf, 2012)