Het is verrassend dat we een samenleving hebben. We durven het aan om met 17 miljoen mensen samen te leven in Nederland. We gaan naar winkels waar we onbekenden zien winkelen, zonder dat we hen aan te hoeven vallen. Dieren zouden elkaar’s territorium bevechten en “eigen roedel eerst” roepen (blaffen en bijten). Hoe houden we die samenleving toch prettig?
Nu via de sociale media haat zaaien normaal lijkt en de extremen op elkaar schelden, of nepnieuws inzetten om de eigen macht te vergroten, kortom: de samenleving verscheurd raakt, is het goed te kijken wat onze samenleving bij elkaar houdt. Die samenbindende kracht is niet handhaven van regels, geven van rechten of liberaal sturen op een meritocratie. De belangrijkste verbindende kracht is samenwerken en met zijn allen een doel vinden en bereiken.
Ligt in een samenleving teveel nadruk op regels en handhaven? Dan ontstaat polarisatie en boosheid. Het gevoel dat macht wordt misbruikt, dat er niet meer geluisterd wordt, neemt toe. Is er teveel nadruk op concurreren en uitwisseling? Dan neemt het verschil tussen arm en rijk toe, mensen reiken elkaar niet meer de hand, maar vragen zich eerst af of ze er zelf wel van profiteren. Ze helpen elkaar pas na berekend te hebben wat zij er zelf mee opschieten. Ligt er teveel nadruk samenwerken en minder op de andere krachten? Dan kunnen profiteurs de rechten nemen en de plichten aan hun laars lappen.
De nadruk op handhaven en onderhandelen en concurreren heeft de samenleving uit balans gebracht. Met de ruk naar rechts is dat idee dat “wij de regels maken en anderen zich moeten aanpassen” alleen maar prominenter geworden.
Terwijl contact met elkaar, samen iets voor elkaar krijgen, elkaar helpen de echte blijmakers zijn en regels handhaven en verbieden vooral leidt tot boosheid. Lees het in de blog samenleving uit balans.
(Of deze oudere blog)