Er zijn in Nederland veel bruisende initiatieven om beleid samen met betrokken bewoners te maken, beter te besluiten en beter te luisteren. De boodschap is dat zeggenschap wordt verdeeld over gemeentebestuur en gemeenschap. Het gaat er in als koek bij de participerende burgers die graag meepraten en gehoord willen worden. En daar begint mijn twijfel …. Want is er ook ruimte voor de mensen die gewoon stemmen en het bestuur overlaten aan de gemeenteraad en het college?
De democratie verandert. Mensen zijn beter opgeleid dan ooit, mondiger dan ooit en omdat ze individueel zo verschillend zijn vragen ze meer dan ooit om rekening te houden met verschillen. Daar kan een gemeenteraad moeilijk mee omgaan. De gemeenteraad is immers de legitieme vertegenwoordiger van de gemeenschap. In de gemeenteraad zitten vertegenwoordigers van politieke partijen die zich gesteund weten door 1 à 2 procent van de kiezers die lid wordt van een politieke partij. Eigenlijk ben je als gemeenteraad geschift als je niet profiteert van de kennis, ervaringsexpertise en bereidheid om mee te denken van al die bewoners die mee willen doen, maar niet lid zijn van een politieke partij.
Gaat het om die interactie?
Maar Dè Burger bestaat niet. Je zal dus ook rekening moeten houden met de mensen die niet willen meepraten. Mensen die geen behoefte hebben aan interactie met de gemeente of de gemeenteraad voordat over een plan besloten wordt. Er zijn daaronder mensen die vertrouwen dat de gemeente het eigenlijk best goed doet. Er zijn ook mensen die juist geen vertrouwen hebben. Ze willen geen interactie, ze hebben al genoeg aan hun hoofd. Zij komen in beweging als ze het zat zijn. Laat hen zien hoe het gaat.
Laten we eerlijk zijn… het gaat om vertrouwen en checks and balances
Wat Alex Brenninkmeijer doet in de Europese Rekenkamer en hoe open hij er over is, is voor de toeschouwende burger veel en veel belangrijker dan in dialoog gaan met Juncker. Natuurlijk, deel de zeggenschap, haal de rijkdom aan ideeën op, durf te experimenteren. Maar maak ook meer openbaar, laat onafhankelijken controleren.
Participerende burgers willen invloed en meepraten. Zij willen gehoord worden.
Toeschouwende burgers kijken wie de macht hebben en willen weten of de mooie praatjes waar gemaakt worden en kunnen wegstemmen.
Zij hebben behoefte aan checks and balances.